hub.brussels en perspective.brussels slaan de handen verder in elkaar voor een betere kijk op de Brusselse economie
Eerste projecten: de cijfers van het Observatorium van de Handel en een methode voor economische diagnose in de Zuidwijk.
Brussel, 9 mei 2022 - Met ruim 25.000 handelspanden speelt de handel een hoofdrol in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, zowel qua tewerkstelling als qua essentiële dienstverlening aan de diverse gebruikers van het Gewest. Vanuit dat inzicht en naar aanleiding van de gezondheidscrisis hebben hub.brussels, het Brussels Agentschap voor de Ondersteuning van het Bedrijfsleven, en perspective.brussels, het multidisciplinair gewestelijk expertisecentrum, een overeenkomst gesloten om hun competenties te bundelen en te optimaliseren voor gezamenlijke projecten rond territoriale studies en analyses.
Een minutieuzer Observatorium van de Handel
Sinds enkele jaren analyseert het Observatorium van de Handel de evolutie en ruimtelijke spreiding van de handels- en hotelfuncties in het Brussels Gewest. De zopas verschenen nieuwe editie zoomt in op de sectortrends via een grondige analyse van de in 2019 afgegeven stedenbouwkundige vergunningen.
Deze analyse houdt rekening met verschillende benaderingswijzen voor het Brusselse grondgebied, met name:
- zijn stedelijke structuur;
- zijn planologisch kader (de gebieden van het Gewestelijk Bestemmingsplan);
- de commerciële omgeving.
Antoine de Borman, directeur-generaal van perspective.brussels:
"De stedelijke economie vormt een essentieel element binnen onze opdracht inzake stadsplanning. Het Observatorium van de Handel levert ons de analyse-elementen om de trends van deze functie in kaart te brengen voor het volledige Brusselse grondgebied. Door nauwer samen te werken met hub.brussels kunnen we fijnmaziger inspelen op de economische uitdagingen en opportuniteiten en ze integreren in ons denkwerk over de stad van morgen."
Een nieuwe methode van economische diagnose
Om de ambities voor stadsherwaardering in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest waar te maken, met name na de pandemie, willen we een economische stimulans creëren die specifiek gericht is op de winkelbuurten. Door specifieke tools te ontwikkelen kunnen we inzicht krijgen in de economische identiteit van het gebied via een alomvattend proces van economisch diagnose. Dankzij die nieuwe methode kunnen we met name:
- Een beter begrip krijgen van de economische dynamiek binnen een wijk, met inbegrip van de elementen die economisch uitspeelbaar zijn, maar zelden in aanmerking worden genomen, zoals de informele economie, vaardigheden van de inwoners of spontane vormen van solidariteit;
- Plaatselijke economische spelers mobiliseren en onderbrengen in een structuur, om samen een economisch ontwikkelingsproject uit te bouwen dat hand in hand gaat met het herwaarderingsproject;
- Een visie en strategie voor economische ontwikkeling uitwerken die op een gecoördineerde en geïntegreerde manier wordt uitgedacht samen met de bevolking en het lokale bedrijfsleven.
In uitvoering van de Gewestelijke Strategie voor Economische Transitie (GSET) zal deze diagnosemethode vanaf dit jaar worden ontwikkeld in samenhang met de uitwerking van het Stadsvernieuwingscontract Rondom het Zuidstation (SVC 7), in een gebied van groot strategisch belang voor het Brussels Gewest.
Isabelle Grippa, CEO van hub.brussels:
"Deze analysetool, die werd ontwikkeld door hub.brussels, is nog een mooi voorbeeld van de bundeling van onze respectieve sterktes en competenties. Dankzij de tool kunnen we de economische en commerciële terreinkennis en -praktijk van hub.brussels integreren in de territoriale ontwikkelingsprojecten van perspective.brussels. Zodra ze is getest en geëvalueerd, kan deze methode dienstdoen voor elk programma rond stadsherwaardering in het BHG."
Een structurele samenwerking
Deze verschillende projecten tonen de wens van hub.brussels en perspective.brussels om de handen verder in elkaar te slaan met als doel de kennis van de stedelijke economie aan te scherpen. De twee organisaties werken al enkele jaren samen, met name bij de ontwikkeling van een monitoring van de economische activiteit op het Brusselse grondgebied.
De uitbraak van de coronacrisis luidde een intensere samenwerking in tussen hub.brussels en perspective.brussels. De twee instellingen bundelden hun respectieve data om de Gewestregering een realtime-monitoring te kunnen voorleggen van het effect van de crisis op de economische activiteit in Brussel.
Een week na de lancering van de Brusselse strategie voor economische transitie (Shifting Economy), onderstreept de sluiting van deze kaderovereenkomst de ambitie van de Brusselse instellingen om hun samenwerking beter te structureren met het oog op de ontwikkeling van complementaire strategische visies en de voordelen van kruisbestuiving.
Observatorium van de Handel: de voornaamste bevindingen
In 2019 werden 645 stedenbouwkundige vergunningen voor commerciële of hotelfuncties afgeleverd. Een stedenbouwkundige vergunning kan worden afgeleverd voor kleine aanpassingen aan een gebouw (nieuw raamwerk, bevestigen van een uithangbord enz.) maar vooral voor (opwaartse of neerwaartse) wijzigingen van de commerciële oppervlakte.
In totaal zien we een stijging met 21.270 m², zijnde 10.899 m² aan winkelruimte en 10.371 m² aan hotelruimte.
Bovendien blijkt uit de nieuwe editie:
- Dat de commerciële functie in de stedelijke structuur binnen de Vijfhoek vrij stabiel blijft in het jaar 2019. De eerste kroon toont een beperkte groei van de commerciële oppervlakte (+2.000 m²) in vergelijking met de tweede kroon (+8.000 m²).
- Dat de GBP-gebieden in de linten voor handelskernen een negatief saldo vertonen, met 8.000 m² aan commerciële oppervlakte die verdwijnt. In de gebieden die geschikt zijn voor de vestiging van grote speciaalzaken observeren we daarentegen:
- een toename van 6.000 m² aan commerciële oppervlakte in de stedelijke industriegebieden in het Brusselse randgebied;
- een toename met 4.000 m² in de sterk gemengde gebieden en de gebieden van gewestelijk belang.
- Dat zich, in het commerciële milieu, een groeiende tendens aftekent naar de ontwikkeling van grootschalige projecten met handelszaken buiten de commerciële kernen. Voorbeelden daarvan zijn: het administratief centrum van Pacheco, de verbouwing van gewezen pakhuizen in de buurt van Thurn & Taxis en de ontwikkeling van een nieuw retailpark in Evere in de buurt van de Reyerswijk.
- Aan de hand van een analyse van de stedenbouwkundige vergunningen kunnen we de trends in kaart brengen op het gebied van herbestemming. Uit de cijfers voor 2019 blijkt dat de toename van de oppervlakte voor commerciële en hotelfuncties vaak voortkomt uit het ombouwen van pakhuizen en werkplaatsen tot grote commerciële oppervlaktes. Omgekeerd is het zo dat wanneer die oppervlaktes afnemen, dat voornamelijk gunstig is voor de huisvesting.
Deze cijfers zijn gebaseerd op de analyse van de stedenbouwkundige vergunningen die in 2019 werden afgeleverd. Op dit moment hebben we geen aanwijzingen voor een trendbreuk, maar de analyse van de in 2020 en 2021 afgeleverde vergunningen is nog lopende.
Lees de laatste editie van het Observatorium van de Handel op de websites van perspective.brussels en hub.brussels:
Bram Boriau
Meer informatie:
perspective.brussels:
